8th Pay Commission: केंद्रीय कर्मचारी आणि पेन्शनधारक ८ व्या वेतन आयोगाच्या (8th Pay Commission) घोषणेची आतुरतेने वाट पाहत आहेत. हा आयोग लागू झाल्यानंतर कर्मचाऱ्यांच्या वेतनात लक्षणीय वाढ होण्याची अपेक्षा आहे, ज्यामुळे त्यांच्या मासिक उत्पन्नात मोठी सुधारणा होईल.
सध्याच्या सूत्रांवर आधारित, बेसिक पगारात किती वाढ होऊ शकते आणि ही प्रक्रिया नेमकी कशी असेल, याबद्दलचा अंदाज खालीलप्रमाणे दिला आहे.
सैलरी वाढीचे संभाव्य सूत्र (Fitment Factor)
वेतन आयोगातील सर्वात महत्त्वाचा भाग म्हणजे फिटमेंट फॅक्टर (Fitment Factor). या फॅक्टरनुसारच कर्मचाऱ्यांचा सध्याचा पगार नव्या पगारामध्ये रूपांतरित केला जातो.
- पे मॅट्रिक्स कायम: सध्याच्या चर्चांनुसार, सरकार ७ व्या वेतन आयोगातील ‘पे मॅट्रिक्स’ प्रणालीमध्ये फार मोठा बदल करणार नाही. पगाराचे कॅल्क्युलेशन सोपे ठेवण्यासाठी हेच मॉडेल कायम ठेवले जाण्याची शक्यता आहे.
- संभाव्य फिटमेंट फॅक्टर: जर १.९२ चा फिटमेंट फॅक्टर लागू झाला, तर बेसिक पगारात लक्षणीय वाढ होईल.
- उद्देश: डॉ. वॉलेस आयक्रॉइड (Dr. Wallace Aykroyd) सूत्रावर आधारित किमान गरजा पूर्ण करण्यासाठी आवश्यक असलेल्या पगाराच्या संकल्पनेनुसार ही वाढ केली जाते.
किमान पगाराचा (Minimum Pay) अंदाज
सध्याच्या किमान बेसिक पगारावर १.९२ चा फिटमेंट फॅक्टर लागू केल्यास, कर्मचाऱ्यांच्या पगारात मोठी झेप दिसेल.
| घटक | सध्याचा पगार | ८ व्या वेतन आयोगातील अंदाज (₹) |
| किमान बेसिक पे | ₹१८,००० | ₹३४,५६० (₹१८,००० x १.९२) |
| बेसिक पे मध्ये वाढ | – | ₹१६,५०० पेक्षा जास्त |
या आकडेवारीनुसार, सर्वात खालच्या स्तरावरील कर्मचाऱ्यांच्या बेसिक पगारात ₹१६,५०० पेक्षा अधिक वाढ होण्याची शक्यता आहे. यानंतर डीए (DA), एचआरए (HRA) आणि इतर भत्ते जोडल्यास, एकूण टेक-होम सॅलरी प्रचंड वाढेल.
उदाहरणासह पगार कॅल्क्युलेशन (₹६०,००० बेसिक पे)
ग्रुप बी गॅझेटेड अधिकारी किंवा या स्तरावर काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्याचा सध्याचा बेसिक पगार ₹६०,००० असल्यास, ८ व्या वेतन आयोगातील वाढ खालीलप्रमाणे असेल:
| घटक | सध्याचा बेसिक पे | ८ व्या वेतन आयोगात (अंदाजित) |
| नवीन बेसिक पे | ₹६०,००० | ₹१,१५,२०० |
| DA (५५% दराने) | – | ₹६३,३६० |
| HRA (२७% दराने) | – | ₹३१,१०४ |
| एकूण मासिक पगार | – | ₹२,०९,६६४ |
या उदाहरणावरून स्पष्ट होते की, सध्या सुमारे ₹१.१० लाख कमावणारे कर्मचारी नवीन संरचनेत सुमारे ₹२.१० लाख किंवा त्याहून अधिक मासिक पगार घेऊ शकतील.
८ व्या वेतन आयोगाची संभाव्य अंमलबजावणी वेळ
कर्मचारी उत्सुक असले तरी, वेतन आयोगाच्या अंमलबजावणीसाठी थोडी वाट पाहावी लागू शकते.
- अपेक्षित तारीख: ८ वा वेतन आयोग १ जानेवारी २०२६ पासून लागू होणे अपेक्षित आहे.
- सध्याची स्थिती: सरकारने अद्याप औपचारिकपणे ८ वा वेतन आयोग स्थापन केलेला नाही. ना कोणती अधिसूचना (Notification) जारी केली आहे, ना सदस्यांची नियुक्ती केली आहे.
- विलंब होण्याची शक्यता: पूर्वीच्या आयोगांना स्थापनेपासून अंमलबजावणीसाठी २ ते ३ वर्षांचा कालावधी लागला आहे. त्यामुळे, प्रत्यक्ष पगारवाढ २०२८ पर्यंत लागू होण्याची शक्यता आहे. मात्र, लागू झाल्यानंतर कर्मचाऱ्यांना मागील तारखेपासून थकबाकी (Arrears) मिळण्याची शक्यता आहे.
सरकारसमोर कर्मचाऱ्यांच्या अपेक्षा पूर्ण करण्याचे आणि त्याचबरोबर सरकारी तिजोरीतील खर्चाचा समतोल राखण्याचे आव्हान असणार आहे.
व्हाटसऍप ग्रुप जॉईन करा