Farmer New Yojana: दिवाळीपूर्वी मोदी सरकारचे शेतकऱ्यांसाठी मोठे गिफ्ट: ₹३५,४४० कोटींच्या दोन योजना लॉन्च
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी समाजवादी नेते जयप्रकाश नारायण यांच्या जयंतीनिमित्त, ११ ऑक्टोबर २०२५ रोजी कृषी क्षेत्रासाठी दोन मोठ्या योजना सुरू केल्या आहेत. या योजनांचा एकूण खर्च ₹३५,४४० कोटी असून, त्यांचा मुख्य उद्देश भारताला डाळ उत्पादनात आत्मनिर्भर बनवणे आणि कमी कामगिरी करणाऱ्या कृषी जिल्ह्यांचे पुनरुत्थान करणे आहे.
या दोन्ही योजनांना केंद्रीय मंत्रिमंडळाने आधीच मंजुरी दिली असून, त्या आगामी रब्बी हंगामापासून २०२३-३१ पर्यंत चालणार आहेत.
१. ‘डाळ स्वावलंबन अभियान’ (₹११,४४० कोटी)
या योजनेचे उद्दिष्ट आणि आर्थिक तपशील खालीलप्रमाणे आहे:
- एकूण खर्च: ₹११,४४० कोटी.
- लक्ष्य: २०२३-३१ पर्यंत डाळींचे उत्पादन सध्याच्या २५.२३८ दशलक्ष टनांवरून ३५ दशलक्ष टनांपर्यंत वाढवणे.
- उद्देश: डाळींच्या उत्पादनात वाढ करून देशाचे आयात अवलंबित्व (Import Dependency) कमी करणे आणि देशाला डाळ उत्पादनात आत्मनिर्भर बनवणे.
२. ‘प्रधानमंत्री धान्य कृषी योजना’ (₹२४,००० कोटी)
ही योजना कृषी क्षेत्रातील दुर्लक्षित जिल्ह्यांवर लक्ष केंद्रित करेल:
- एकूण खर्च: ₹२४,००० कोटी.
- लक्ष्य: देशभरातील १०० कमी कामगिरी करणाऱ्या कृषी जिल्ह्यांचे रुपांतर (Revitalization) करणे.
- योजनेचे फोकस क्षेत्र:
- उत्पादकता वाढवणे.
- पीक विविधीकरणाला (Crop Diversification) प्रोत्साहन देणे.
- सिंचन आणि साठवणूक (Storage) सुविधा सुधारणे.
- निवडक १०० जिल्ह्यांमध्ये शेतकऱ्यांसाठी कर्जाची सहज उपलब्धता प्रदान करणे.
कृषी क्षेत्रातील इतर प्रकल्पांचे उद्घाटन
या कार्यक्रमादरम्यान पंतप्रधान मोदींनी एकूण ₹५,४५० कोटी किमतीच्या विविध कृषी, पशुपालन, मत्स्य आणि अन्नप्रक्रिया प्रकल्पांचे उद्घाटन आणि भूमिपूजन केले. यामध्ये खालील महत्त्वाच्या प्रकल्पांचा समावेश आहे:
- पशुपालन आणि मत्स्यपालन: बंगळुरू आणि जम्मू-कश्मीरमध्ये कृत्रिम गर्भाधान प्रशिक्षण केंद्र, अमरेली आणि बनास येथे उत्कृष्टता केंद्र, असममध्ये राष्ट्रीय गोकुल मिशनअंतर्गत आयव्हीएफ प्रयोगशाळा, आणि तेजपूर येथे मत्स्य संपदा योजनेअंतर्गत फिश फीड प्लांटचा समावेश आहे.
- अन्नप्रक्रिया: मेहसाणा, इंदूर आणि भीलवाडा येथे दूध पावडर संयंत्रांचे उद्घाटन.
- याव्यतिरिक्त, सुमारे ₹८१५ कोटी किमतीच्या नव्या प्रकल्पांचे भूमिपूजनही करण्यात आले.
या दोन योजना शेतकऱ्यांच्या आर्थिक समृद्धीला आणि देशाच्या कृषी क्षेत्राच्या शाश्वत विकासाला मोठा हातभार लावतील.
तुम्हाला ‘डाळ स्वावलंबन अभियान’ किंवा ‘प्रधानमंत्री धान्य कृषी योजना’ यापैकी कोणत्या योजनेबद्दल अधिक सविस्तर माहिती जाणून घ्यायची आहे?
